Λιποίδημα ή Παχυσαρκία;

Η σύνδεση μεταξύ λιποδυστροφίας και υπερβολικού βάρους.

Πολλοί ασθενείς με λιποίδημα έρχονται αντιμέτωποι με ιδιαίτερη προκατάληψη: δεν έχουν υγιή διατροφή, επιδίδονται σε ελάχιστη σωματική δραστηριότητα και εγκαταλείπουν τον εαυτό τους.

Αυτά τα στερεότυπα δεν ισχύουν στην πλειονότητα των περιστατικών, διότι το λιποίδημα είναι χρόνια λιποδυστροφία για την οποία δεν ευθύνονται οι ασθενείς.
Ωστόσο, το λιποίδημα και η παχυσαρκία αλληλοενισχύονται. Τουλάχιστον 50 τοις εκατό των ασθενών με λιποίδημα στη Γερμανία είναι παχύσαρκοι1.

 

Η παχυσαρκία και οι πιθανοί της κίνδυνοι

Παχυσαρκία σημαίνει ακραία κατάσταση ανθυγιεινού υπερβολικού βάρους, που συχνά μετράται με τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ο δείκτης υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος του σώματος σε χιλιόγραμμα με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας παχύσαρκο είναι ένα άτομο με ΔΜΣ που υπερβαίνει την τιμή 30kg/m2. Ωστόσο, επειδή ο δείκτης ΔΜΣ δεν παρέχει πληροφορίες που αφορούν τη σύσταση του σώματος σε μύες και λίπος, έχει δεχθεί επικρίσεις και η αξία του έχει αμφισβητηθεί. Γι’ αυτό το λόγο, στη διάγνωση της παχυσαρκίας αναφέρονται και άλλοι παράγοντες, π.χ., η κοιλιακή περίμετρος ή ο λόγος περιμέτρου μέσης/λεκάνης.
Η παχυσαρκία μπορεί να συνοδεύεται από διάφορες σοβαρές δευτεροπαθείς διαταραχές, όπως, π.χ., υπέρταση, λιπώδη διήθηση του ήπατος ή σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, η υπερβολική καταπόνηση του σώματος μπορεί να προκαλέσει δισκοκήλη.

Λιποίδημα ή Παχυσαρκία;

Μια από τις πιθανές συνέπειες της παχυσαρκίας είναι και η υπέρταση.

Η παχυσαρκία έχει αρνητική επίπτωση στο λιποίδημα

Πολλοί ασθενείς που υποφέρουν από λιποδυστροφία απογοητεύονται μετά από απόπειρες δίαιτας και καταλήγουν να πιστέψουν πως δεν είναι με κανέναν τρόπο δυνατό να μην βάζουν βάρος. Έτσι ξεκινά ο φαύλος κύκλος: Πολλοί χάνουν τη θέληση να επιμένουν και δεν προσέχουν πια το βάρος τους ούτε ακολουθούν υγιή διατροφή.

Έτσι γίνονται παχύσαρκοι. Ο επιπλέον λιπώδης ιστός, λόγω του υπερβολικού βάρους, προκαλεί καταπόνηση σε όλο τον οργανισμό και, τελικά, και στο λεμφικό σύστημα. Γι’ αυτόν τον λόγο η παχυσαρκία προκαλεί στις περισσότερες περιπτώσεις δευτεροπαθές λιποίδημα, που οδηγεί στον συνδυασμό των δύο καταστάσεων, ο οποίος είναι γνωστός ως λιπο-λεμφοίδημα.

Διαφορές – Αυτό που φαίνεται να είναι παχυσαρκία δεν είναι πάντα

Ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια είναι δύσκολη η διάκριση μεταξύ λιποιδήματος και παχυσαρκίας. Στην περίπτωση αμιγούς λιποιδήματος, οι αναλογίες του άνω κορμού και των κάτω άκρων και γοφών διαφέρουν πάρα πολύ, ενώ είναι ορατή η αύξηση του λίπους, ιδιαίτερα στα κάτω άκρα, στους γοφούς και στους γλουτούς. Στις περισσότερες των περιπτώσεων το άνω τμήμα του σώματος παραμένει αδύνατο. Αντιθέτως, στους παχύσαρκους ασθενείς, το υπερβολικό βάρους επηρεάζει ολόκληρο το σώμα.

Το λιποίδημα είναι κληρονομικό, δηλ., συχνά εμφανίζεται και σε άλλες γυναίκες στην οικογένεια. Η ουσιώδης διαφορά, ωστόσο, βρίσκεται στα συμπτώματα: οι ασθενείς με λιποίδημα εμφανίζουν πολύ εύκολα μώλωπες και πόνο στην πίεση, ενώ οι υπέρβαροι χωρίς λιποίδημα είναι σχεδόν ελεύθεροι συμπτωμάτων.

Λιποίδημα ή Παχυσαρκία;

Με το λιποίδημα, εμφανίζεται ορατή αύξηση λίπους στα κάτω άκρα, στους γοφούς και στους γλουτούς. Το λιποίδημα διακρίνεται σε τέσσερα στάδια.

Τι μπορούν να κάνουν οι πάσχοντες;

Ένα σημείο κοινό και στο λιποίδημα και στην παχυσαρκία είναι ότι πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις για χρόνιες νόσους. Οι πάσχοντες από αυτές χρειάζονται βοήθεια και την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Στις ομάδες αυτοβοήθειας οι πάσχοντες όχι μόνον δημιουργούν πολύτιμες επαφές, αλλά παρέχουν αμοιβαία υποστήριξη και αλληλο-κινητοποιούνται. Οι ομάδες αυτοβοήθειας πασχόντων από λιποίδημα έρχονται σε επαφή και με ασθενείς λιποιδήματος/λεμφοιδήματος.

Για να αντιμετωπιστούν οι υποκείμενες αιτίες του λιποιδήματος, το μόνο που βοηθά είναι η λιποαναρρόφηση, κατά την οποία αφαιρούνται τα νοσηρά λιποκύτταρα. Ωστόσο, η επέμβαση μπορεί να γίνει μόνο σε ασθενείς με φυσιολογικό βάρος. Συνεπώς, η μείωση του βάρους λόγω παχυσαρκίας έχει προτεραιότητα. Αλλαγή στη διατροφή, επαρκής σωματική άσκηση και υγιής τρόπος ζωής όχι μόνο μειώνουν τα συμπτώματα του λιποιδήματος, αλλά και βοηθούν να μειωθεί ή να φθάσει σε φυσιολογικά επίπεδα το βάρος.

Ως συντηρητική θεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως η Σύνθετη Αποσυμφορητική Θεραπευτική Αγωγή για να συγκρατήσει το οίδημα και να μειώσει τα συμπτώματά του. Συμπεριλαμβάνει χειρομαλάξεις λεμφικής ροής, συντηρητική θεραπεία, κινησιοθεραπεία και αυτοδιαχείριση.

Λιποίδημα ή Παχυσαρκία;

Η αλλαγή στη διατροφή βοηθά να μειωθούν τα συμπτώματα του λιποιδήματος και να αποκτηθεί φυσιολογικό βάρος.

Σχετικά νέα:

[1] Faerber G. Ernährungstherapie bei Lipödem und Adipositas – Ergebnisse eines leitliniengerechten Therapiekonzepts. Vasomed 4/2017, S. 176-177.